Edirnekâri Sanatı Nedir, Nasıl Yapılır?

Yıllar boyu çeşitli kültürleri tanıyarak ve o kültürlerden izler taşıyarak günümüze gelen Edirne, pek çok kültürel ve yöresel sanata ev sahipliği yapıyor. Barok etkisini ve Osmanlı kültürünü hissettiren Edirnekâri, bu yöresel sanatlardan biri olarak biliniyor. Edirnekari sanatı, bu yönü ile Edirne’nin Osmanlı’ya seksen yılı aşkın süre boyunca başkentlik yapmış olmasını hatırlatıyor. Türk Sanatı’na katkıda bulunan bu el sanatı; barok, ve rokoko teknikleri ile gerçekleştirilen edirnekari desenleri ve doğalcılık felsefesine dayalı olması ile dikkat çekiyor. Etkilendiği teknikler ve desenler ile kendi kültürel motiflerini buluşturan Edirnekari, Osmanlı’nın meşhur çiçeği lale şekilleri ile göz kamaştırıyor.

Çiçek ve bitki motiflerinin ortaya çıkardığı bu el sanatı, günümüzde pek yaygın olmamakla birlikte yapılmaya devam ediyor. Canlı renkler, biçemler kullanılarak ve çoğunlukla geometrik motiflere yer verilmeyerek yapılan Edirnekari sanatı, kendine özgü karakteri ile var oluyor.

Edirnekâri Sanatı Nedir?

İç dekorasyon eşyalarında çoğunlukla kullanılan Edirnekâri sanatı, ahşap, deri, taş ve mukavvaların üzerine uygulanıyor. Edirneli ustalar tarafından yapıldığından dolayı Edirnekari ismini alıyor. Boyama, kakma ve oyma eserler olmak üzere üç grubu bulunuyor.

Ağaç oyma, boyama veya kakma işlemi ile yapılan Edirnekari kapı, dolap, masa, vitrin, sandık, tavan ve çeşitli amaçlarla kullanılan kutulara uygulanıyor. Yaygın olarak kitap yüzeylerine de işlenen Edirnekari sanatı, doğadan ilham alarak uygulandığından dolayı; şekillerin yumuşak çizgiler ve canlı renklerden oluştuğu görülüyor. Genellikle mavi, kahverengi, yeşil gibi renkler kullanılarak uygulanan bu el sanatı, doğayı yansıtıyor.

Edirnekâri Sanatı Nasıl Yapılır?

Öncelikle Edirnekari sanatı uygulanacak olan eser, yalın bir şekilde ortaya çıkarılır. Usta tarafından üstünkörü parlatma işlemi yapıldıktan sonra üstübeç ve nişa karışımı astar çekiliyor. Bu işlemden sonra yeşil, mavi ve kahverengi fon rengi ile boyanıyor. Bu renkler kişisel zevklere göre değişiklik gösterdiğinden dolayı krem, pembe ve bej gibi değişik renkler de olabiliyor. Desen çizimleri sonrasında biçimlerin kompozisyonları destekleniyor. İçlerinin boyanması ve işlemelerin kuruması sonrasında, lak adı verilen vernik yardımı ile parlatma işlemi gerçekleştiriliyor. Kat çekilerek yapılan vernik uygulaması ile boyalar kurumaya bırakılıyor.